Використання фунгіцидів на сортах картоплі

  • В.І. Дубовик Сумський національний аграрний університет, м. Суми, Україна https://orcid.org/0000-0002-2880-7047
  • О.О. Дубовик
  • І.М. Коваленко Сумський національний аграрний університет, м. Суми, Україна https://orcid.org/0000-0003-4957-2352
  • Л.В. Крючко Сумський національний аграрний університет, м. Суми, Україна
  • В.М. Сумський національний аграрний університет, м. Суми, Україна https://orcid.org/0000-0002-9830-3370
  • М.В. Дубовик Сумський національний аграрний університет, м. Суми, Україна
Ключові слова: фунгіцид, картопля, діюча речовина, норма витрати, хімічна група

Анотація

Виробництво картоплі в Україні зосереджене у приватному секторі, де її вирощування відбувається без сівозміни. Це призводить до накопичення інфекції в ґрунті і погіршення фітосанітарного стану посадок картоплі. Як наслідок, пришвидшується виродження картоплі. В Державному реєстрі пестицидів і агрохімікатів, дозволених до використання в Україні, зареєстрована чимала кількість фунгіцидних препаратів, які дозволені до використання на картоплі. Серед майже 90 препаратів 1/3 це прості фунгіциди, а 2/3 – це складні препарати, що мають більший спектр дії та більш тривалий ефект. Всі препарати поділяються на три основні групи за походженням: біологічні (цидокс Про, псевдобактерін-2), неорганічні (блу бордо, купроксат, косайд, медян екстра), органічні (найбільш розповсюджена група). В статті розглядається сучасний асортимент фунгіцидів різних хімічних груп, рекомендованих до застосування на сортах картоплі. За результатами досліджень встановлено, що найбільш поширеними діючими речовинами є похідні карбомінової та дитіокарбамінової кислот (манкоцеб, метирам), а також інші хімічні сполуки (металаксил-М, цимоксаніл), морфоліни (диметоморф), стробілурини (азоксістробін, фамоксадон), триазоли (дифеноконазол). У статті наведено оцінку сучасного асортименту фунгіцидних препаратів, рекомендованих до застосування на сортах картоплі. Для захисту сортів картоплі від хвороб є все необхідне. Починати захист необхідно з використання комбінованих протруйників, які забезпечують надійне збереження сходів культури, а у подальшому використовувати контактні і комбіновані препарати. Перша обробка здійснюється комбінованими препаратами, які швидко проникають у рослину і перерозподіляються у ній. Всі комбіновані препарати застосовують до цвітіння, після цього обробку проводять лише контактними препаратами. Високу ефективність виявляє система захисту, за якою використання контактних препаратів чергують з системно-контактними через 10 днів. Ураженість сортів картоплі хворобами обумовлена низкою факторів. Вченими встановлено, що сорти картоплі не мають окремих генів стійкості проти таких патогенів, як Alternaria solani та Phytophthora infestans. Ця стійкість обумовлена дією багатьох генів, тобто полігенна. Дослідники визначили також, що стійкість сортів картоплі до хвороб залежить від групи стиглості. Створити ранньостиглий сорт із польовою стійкістю до хвороб складно. Пізньостиглі сорти картоплі уражуються хворобами меншою мірою.

Посилання

1. Ivanjuk, V. G., Banadysev, S. A., & Zhuromskij, G. K. (2005). Zashhita kartofelja ot boleznej, vreditelej i sornjakov [Protection of potatoes from diseases, pests and weeds]. Belprint, Minsk, 696 (in Russian).
2. Polozhenec', V. M., Nemeryc'ka, L. V., & Zhuravs'ka, I. A. (2012). Fungicydy proty al'ternariozu kartopli [Fungicides against potato Alternaria]. Karantyn i zahyst roslyn, 6, 24–26 (in Ukrainian).
3. Ahatov, A. K. (2013). Bolezni i vrediteli ovoshhnyh kul'tur i kartofelja [Diseases and pests of vegetables and pota-toes]. GUP Moskovskaja typografyja, Moskva, 463 (in Russian).
4. Markov, I. L., & Ruban, M. B. (2014). Dovidnyk iz zahystu pol'ovyh kul'tur vid hvorob ta shkidnykiv [Handbook for the protection of field crops from diseases and pests]. Junivest Media, Kyi'v, 188 (in Ukrainian).
5. Taktajev, B. A., Podberezko, I. M., & Ponomarenko, S. P. (2019). Vplyv elementiv zahystu na riven' urazhenosti sortiv kartopli hvorobamy za znyzhenoi' normy fungicydiv [Influence of protective elements on the level of disease of potato varieties at low rates of fungicides]. Kartopljarstvo Ukrai'ny, 2, 29–37 (in Ukrainian).
6. Ret'man, S. V., Lisovyj, M. P., & Ret'man, M. S. (2013). Rejestracijni vyprobuvannja fungicydiv u sil's'komu gospodarstvi [Registration tests of fungicides in agriculture]. Feniks. Kyi'v, 45–47 (in Ukrainian).
7. Mel'nychuk, F. S., Ret'man, M. S., & Lepeshkin, I. V. (2014). Mehanizmy fungicydnogo zahystu [Mechanisms of fungicidal protection]. Feniks. Kyi'v, 66–67 (in Ukrainian).
8. Derzhavnyj rejestr pestycydiv i agrohimikativ, dozvolenyh do vykorystannja v Ukrai'ni 2008-2020. [State Register of Pesticides and Agrochemicals Permitted for Use in Ukraine 2008-2020]. [Electronic resource]. Access mode: URL: https://menr.gov.ua/content/derzhavniy-reestr-pesticidiv-i-agrohimikativ-dozvolenih-do-vikoristannya-v-ukraini-dopovnennya-z-01012017-zgidno-vimog-postanovi-kabinetu-ministriv-ukraini-vid-21112007--1328.html
9. Crop science Ukraine. [Electronic resource]. Access mode: URL: https://www.cropscience.bayer.ua/Products/Fungicides
10. Agroresurs. [Electronic resource]. Access mode: URL: http://www.agro.kr.ua
11. Sammit-Agro Ukraine. [Electronic resource]. Access mode: URL: http://www.summit-agro.com.ua/product/zagalnij-katalog-produktiv/penkoceb-zp
12. Badvasy. [Electronic resource]. Access mode: URL: http://www.badvasy.com.ua/uk/2012-11-17-16-40-47/2012-11-17-16-43-06/2013-04-12-10-17-22.html
13. Katalog zasobiv zahystu roslyn Bayer [Catalog of plant protection products Bayer]. (2019). [Electronic resource]. Access mode: URL: https://www.lnz.com.ua/uploads/zzr-bayer-2019.pdf
14. Golovnyj sajt dlja agronomiv [The main site for agronomists]. [Electronic resource]. Access mode: URL: https://superagronom.com
15. Pesticidy.ru. [Electronic resource]. Access mode: URL: https://www.pesticidy.ru
16. Shyta, O. V. (2019). Zahyst kartopli vid osnovnyh shkidnykiv ta hvorob [Protection of potatoes from major pests and diseases]. Karantyn i zahyst roslyn, 1–2, 18–21 (in Ukrainian).
17. Lazarchuk, L. A. (2015). Efektyvnist' elementiv systemy zahystu kartopli vid hvorob i kolorads'kogo zhuka. [The effectiveness of elements of potato protection systems against diseases and the Colorado potato beetle]. Visnyk ZhNAEU. Roslynnyctvo, selekcija ta nasinnyctvo, 1(47), 174–180 (in Ukrainian).
18. Ret'man, M. S., Mel'nychuk, F. S., Drozd, P. Ju., & Marchenko, O. A. (2015) Fungicydni systemy zahystu kartopli, shho zastosovujut'sja v umovah intensyvnyh agrotehnologij [Fungicide systems of potato protection used in the conditions of intensive agrotechnologies]. Roslynnyctvo ta g'runtoznavstvo, 210, 290–294 (in Ukrainian).
19. Sergijenko, V. (2015). Efektyvnist' fungicydiv proty hvorob kartopli. [Efficacy of fungicides against potato diseases]. Agrobiznes s'ogodni, 15–16. [Electronic resource]. Access mode: URL: http://agro-business.com.ua/agro/item/572-efektyvnist-funhitsydiv-proty-khvorob-kartopli.html
20. Sergijenko, V. (2019) Efektyvnist' fungicydiv proty hvorob kartopli [Efficacy of fungicides against potato diseases]. Propozycija. №5 [Electronic resource]. Access mode: URL: https://propozitsiya.com/ua/efektyvnist-fungicydiv-proty-hvorob-kartopli
21. Bilovus, G. (2017). Fitoftoroz kartopli [Potato late blight]. Visnyk Agroforum, 12(59), 21–23 (in Ukrainian).
22. Fedorchuk, S. V., Polozhenec' V. M., Nemeryc'ka L.V., Zhuravs'ka I. A., & Chajka O. V. (2017). Fungicydna aktyvnist' himichnyh ta biologichnyh preparativ proty Phytophthora infestans ta Alternaria solani kartopli. [Fungicidal activity of chemical and biological preparations against Phytophthora infestans and Alternaria solani potatoes]. Visnyk Harkivs'kogo nacional'nogo agrarnogo universytetu. Serija «Fitopatologija ta entomologija», 1−2, 155–159 (in Ukrainian).
23. Ruzhenkova, O. (2016). Kartopljani vyprobuvannja Agrico and Syngenta. [Potatoes testing Agrico and Syngenta]. Plantator,4, 64–67 (in Ukrainian).
24. Mel'nikova, E. S. (2020). Ispol'zovanie fungicidnyh protravitelej na kartofele v uslovijah Central'nogo Chernozem'ja [The use of fungicidal dressings on potatoes in the conditions of the Central Black Earth Region]. Zashhita kartofelja, 1, 9–10 (in Russian).
25. Bomok, S. K. (2019). Vplyv protrujnykiv ta reguljatoriv rostu na rozvytok al'ternariozu kartopli v umovah Polissja Ukrai'ny. Karantyn i zahyst roslyn, 7–8, 18–22. doi: 10.36495/2312-0614.2019.7-8.18-22
26. Dovgal', M., Choni, S., & Bondar, O. (2016). Selest Top – zbalansovanyj zahyst. [Celest Top - balanced protection]. Propozycija, 2, 118–119 (in Ukrainian).
27. Prosti rishennja dlja zahystu kartopli [Simple solutions for potato protection]. (2020). Adama, 72 (in Ukrainian).
28. Martynenko, V. I. (2016). Fitoftoroz kartopli ta zahody zahystu vid n'ogo u NNVC «Doslidne pole» HNAU im. V. V. Dokuchajeva. [Potato late blight and protection measures against it in NNVC "Experimental field" HNAU. V. V. Dokuchaeva]. Visnyk HNAU. Serija «Fitopatologija ta entomologija», 1–2, 57–62 (in Ukrainian).
29. Taktajev, B. A., Podberezko, I. M., Fedorenko,O. L., & Olijnyk, T. M. (2018). Reakcija sortiv kartopli na elementy tehnologii' kontrolju fitopatogeniv v agrocenozah kul'tury [Reaction of potaro varieties to elements of phytopathogen control technology in agrocenoses of culture]. Karantyn i zahyst roslyn, 9–10, 9–17 (in Ukrainian).
30. Taktajev, B. A., Podberezko, I. M., & Fedorenko, O. L. (2018). Reakcija sortiv kartopli [Reaction of varieties]. Karantyn i zahyst roslyn,10, 9–16 (in Ukrainian).
Опубліковано
2020-02-24
Як цитувати
Дубовик, В., Дубовик, О., Коваленко, І., Крючко, Л., В.М., & Дубовик, М. (2020). Використання фунгіцидів на сортах картоплі. Вісник Сумського національного аграрного університету. Серія: Агрономія і біологія, 39(1), 26-32. https://doi.org/10.32782/agrobio.2020.1.4